- รายละเอียด
- หมวด: สาระน่ารู้เรื่องข้าว
- ฮิต: 10723
เป็นแนวความคิดใหม่เพื่อสร้างความสมดุลทางธรรมชาติกลับคืนสู่นาข้าว โดยการทำให้เกิดความหลากหลายของศัตรูธรรมชาติ
เป็นแนวความคิดใหม่เพื่อสร้างความสมดุลทางธรรมชาติกลับคืนสู่นาข้าว โดยการทำให้เกิดความหลากหลายของศัตรูธรรมชาติ และสิ่งมีชีวิตอื่นของห่วงโซ่อาหารในระบบนิเวศนาข้าว โดยเฉพาะพวกตัวห้ำ ตัวเบียน พวกแมลงผสมเกสร ด้วยการให้มีพืชอื่นร่วมกับพืชข้าวบนคันนาหรือตามพื้นที่ว่างรอบแปลงนาเพื่อเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของพวกแมลงมีประโยชน์ในนาข้าว โดยเฉพาะพืชที่มีดอกสีเหลืองหรือขาวสำหรับให้แมลงช่วยผสมเกสรได้อาศัยน้ำหวานเป็นอาหาร เพื่อลดความเสียหายจากการทำลายของแมลงศัตรูข้าวและลดการใช้สารฆ่าแมลงในนาข้าวเป็นการเพิ่มภูมิคุ้มกันให้กับระบบนิเวศนาข้าวอย่างยั่งยืน ซึ่งแนวความคิดนี้มีการนำไปปฏิบัติของเกษตรกรในประเทศ สาธารณรัฐประชาชนจีน และสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม ซึ่งประสบปัญหากับการระบาดของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลอย่างรุนแรงมาตั้งแต่ปี 2548 การจัดการระบบนิเวศนี้จะประสบความสำเร็จในการลดความรุนแรงของการระบาดของแมลงศัตรูข้าวได้อย่างยั่งยืนต้องอาศัยความร่วมมือร่วมใจของคนในชุมชน ในการคิดหาพืชที่สามารถเพิ่มรายได้ โดยไม่มีผลกระทบต่อผลผลิตข้าวและรวมกันทำทั้งชุมชน โดยตัวชี้วัดเสถียรภาพของระบบนิเวศวัดได้จากความหลากหลายจำนวนชนิดและปริมาณของแมลงมีประโยชน์ที่เพิ่มขึ้น
ระบบนิเวศในนาข้าว
วัตถุประสงค์
ลดการใช้สารฆ่าแมลง และฟื้นฟูความสมดุลของระบบนิเวศในนาข้าวเพื่อการผลิตข้าวอย่างยั่งยืน
แนวทางการศึกษา
1. การสำรวจความทัศนคติและการยอมรับของเกษตรกร
- สนทนากลุ่ม (focus group)
- สัมภาษณ์เกษตรกรในพื้นที่และนอกพื้นที่แปลงวิจัยและแปลงสาธิต
2. การจัดทำแปลงวิจัยและแปลงสาธิต
2.1 ติดตามการเคลื่อนย้ายของประชากรแมลงศัตรูข้าวในนาและการทำลายโดยใช้
- กับดักแสงไฟ ติดไว้ที่บ้านเกษตรที่อยู่ใกล้นาข้าวเพื่อทราบช่วงเวลาการเข้านาของแลงศัตรูข้าว
- ติดตั้งกับดักถังเหลือง เพื่อประเมินประชากรเพลี้ยกระดดสีน้ำตาลในนา
- สวิงโฉบแมลง
- สุ่มนับด้วยตาเปล่า
2.2 ประเมินความหลากหลายของแมลงมีประโยชน์ในนาข้าว และพืชร่วมรอบๆ แปลงนา โดยใช้
- สวิงโฉบแมลง
- เรื่องดูดแมลง
3. การขยายผลการศึกษาไปสู่เกษตร
ตัวอย่างการจัดการระบบนิเวศในนาข้าว
พืชบนคันนา ได้แก่ บวบ ถั่วฝักยาว มะระหวาน
พืชดอก ได้แก่ ดาสเรือง ตีนตุ๊กแก ทานตะวัน
